Deel 5: Tihar, de dataverzameling en op visite bij de locals!

8 november 2016 - Banepa, Nepal

Deel 5: Tihar, de dataverzameling en op visite bij de locals.

Het is alweer een tijdje geleden dat ik wat van mij heb laten horen. De afgelopen weken stonden veelal in het teken van het voorbereiden van mijn onderzoek. Inmiddels is mijn vragenlijst af en vertaald naar het Nepalees, en heb ik meerdere concrete dorpen waar ik mijn vragenlijst kan afnemen. Naast de vele voorbereidingen heb ik ook weer een hoop leuke dingen beleefd de afgelopen weken. Hieronder volgt een samenvatting van de hoogtepunten.

Tihar.

Op 30 oktober, 31 oktober en 1 november werd in Nepal het op een na grootste festival in Nepal gevierd. Tihar staat ook wel bekend als ‘het feest van de lichtjes’. Tijdens dit festival wordt Laxmi, de Hindoeïstische godin van de rijkdom, bedankt voor alle rijkdom die zij de families geschonken heeft. Dezer dagen versieren mensen hun huis met gekleurde lichtjes, ‘s avonds wordt er muziek gemaakt en wordt er door meiden gedanst en gezongen op straat. Ook wordt er hier en daar vuurwerk afgestoken, ondanks dit streng verboden is in Nepal.

Op 31 oktober vieren de Newari (de inheemse bevolkingsgroep van de Kathmandu-vallei) het nieuwjaar. Deze dag staat in het teken van zelfaanbidding. De Newari aanbidden deze dag hun eigen geest. De zelfaanbidding moet leiden tot reiniging van ziel en geest voor het komende jaar, zodat de betreffende persoon een langer en gezonder leven zal leiden. De meeste mensen doen dit bij een tempel of pagode. Wij hebben dit echter thuis gevierd. Tijdens het ritueel wordt, voor ieder familielid, een mandala op de grond getekend met behulp van kleurenpoeder. Daarnaast worden er aan beide uiteinden twee extra mandala’s getekend voor de boodschappers van de dood. Ieder familielid gaat in kleermakerszit achter zijn/haar mandala zitten. Vervolgens wordt de mandala aanbeden door er fruit bij te leggen/offeren, de mandala met rijst en bloemen te bestrooien, en een brandende lont bij de mandala te leggen. De mandala vertegenwoordigt het universum, en de brandende lont veronderstelt dat de deelnemer verlichting zal brengen aan anderen in de samenleving. Vervolgens deelt de vrouw des huizes rituele voedingsmiddelen uit aan de familieleden, zoals een gekookt ei en een pannenkoekachtig baksel, die vervolgens geconsumeerd mogen worden. Daarmee is het ritueel ten einde en zijn ziel en geest gereinigd voor komend jaar.

De laatste dag van Tihar viert men Bhai-Tika. Bhai betekent ‘jongere broer’ en ‘Tika’ verwijst naar het gekleurde poeder dat op het voorhoofd wordt aangebracht tijdens dit ritueel. Op deze dag komen alle broers en zussen bij elkaar. De zus zegent deze dag haar broers, en bedankt hen voor de bescherming die zij haar het afgelopen jaar geboden hebben door hun voedsel te schenken. Andersom zegenen de broers haar zus(sen) en brengen een cadeau/geschenk voor haar mee. Deze laatste dag van Tihar wordt altijd bij familie gevierd. Omdat het gastgezin naar familie ging hebben wij dit de dag ervoor gevierd tijdens het Newari nieuwjaar. Leuk om zo’n ritueel een keer mee te maken. Zie hieronder de foto's.

Tihar met het gastgezin! 1 Tihar met het gastgezin! 2

De dataverzameling.

Zoals ik al eerder had vermeld ben ik inmiddels begonnen met het verzamelen van de data voor mijn onderzoek. Samen met Sushila, een veldwerker van Save The Children, reis ik af naar verschillende dorpjes in de nabije omgeving van Banepa om daar vragenlijsten af te nemen bij moeders met ondervoede kinderen. Samen zijn we afgelopen week meerdere malen naar Phulbari afgereisd. Maandelijks wordt er in Phulbari een weegmoment georganiseerd om het gewicht van kinderen tot vijf jaar te monitoren. Tijdens dit weegmoment neemt zij de vragenlijsten af, aangezien de plattelandsbewoners enkel Nepalees spreken. Daarnaast weet Sushila ook waar de moeders met ondervoede kinderen wonen, dus hebben we ook verschillende huisbezoeken gedaan. Beide activiteiten zijn ontzettend leuk om te doen.

Ondervoeding wordt geregistreerd op basis van een vergelijking tussen leeftijd en gewicht. Kinderen worden gewogen en vervolgens wordt de voedingsstatus van het kind afgelezen in een grafiek. Het wegen gebeurt op een andere manier dan wij in Nederland gewend zijn. Aan het plafond wordt een weegsysteem gehangen. Hieraan komt een haakje te hangen, met daaraan een tuinbroekachtig kledingstuk. In deze tuinbroek wordt het kind gehesen, waardoor een bepaald gewicht aan het weegsysteem komt te hangen. Je kunt veel zeggen over Nepalezen, maar vindingrijk zijn ze zeker!  

Het weegsysteem voor het wegen van kinderen

De grafieken met betrekking tot de voedingsstatus

De huisbezoeken zijn ook erg leuk om te doen. Phulbari ligt in afgelegen gebied. De reistijd bedraagt ongeveer 50 minuten met de bus vanaf Banepa. Vanaf Phulbari heb je prachtig uitzicht op de bergtoppen van de Himalaya. Vanaf de busstop is het nog een minuut of 15 wandelen naar de huizen van de plattelandsbewoners. De bewoners vinden het geweldig als een blank persoon van ongekende lengte op bezoek komt. Als je aan komt lopen staan ze vaak al breed glimlachend naast hun huisje te kijken. Als je ze dan ook nog eens begroet kan hun dag niet meer stuk. Ze willen maar al te graag meewerken aan je onderzoek. Tot op heden heeft nog niemand ‘nee’ of ‘geen tijd’ geantwoord. De huizen van deze mensen zijn gemaakt van klei en golfplaten. Het is een ware beleving om bij deze mensen op bezoek te gaan. De huizen zijn vaak erg klein en afgezien van een bed staan er niet veel spullen. Een keuken heeft niemand. Koken wordt met open vuur in een hoekje van het huis gedaan. Uit het bos wordt brandhout gehaald, waarboven een pannetje staat te pruttelen. Een afzuigkap hebben ze ook niet, want dan komt de golfplaat naar beneden. Erg gezond is het niet. Onlangs werd mij bij een huisbezoek thee en noodles aangeboden. De thee stond nog geen 30 seconden op het vuur of ik begon al te hoesten. En geloof mij… ik hoest nooit, maar dit ging mij de long te boven. Je zou de ervaring thuis na kunnen bootsen door op het toilet te gaan zitten met een brandende vuurkorf. Succes! Echt fris is het niet. Doordat men binnen met open vuur kookt, zijn alle plafonds dan ook zwartgeblakerd van de rook. Ook stopcontacten, als die er al zijn, zijn pikzwart, om nog maar niet te spreken over de geur die in de kleding en het beddengoed gaat zitten.  

Ondanks het feit dat de bewoners erg arm zijn, zijn ze uiterst vriendelijk. Veel mensen bieden thee of eten aan. Daarnaast beschikken bijna alle bewoners over een akker of groentetuin, waarvan ze graag wat groente en fruit meegeven. Ik ben al twee keer met tassenvol groente en fruit thuis gekomen. Veel mensen willen ook graag dat je nogmaals een middag op bezoek komt. Aldus zijn ze erg blij met je komst.

Groente en fruit na de huisbezoeken in Phulbari

Op visite bij de locals.

Daarnaast heeft Sushila mij onlangs uitgenodigd om een keer bij haar familie op bezoek te gaan. Zij wonen met z’n achten in een huis in Banepa. Ook zij zijn erg blij met je komst. Ik werd als een ware koning ontvangen. Ik mistte enkel nog mijn troon. Ze hebben mij wel 10x verteld dat ze zo ‘happy’ zijn omdat ik op bezoek wou komen. Dit uiten ze dan ook graag. Als we ’s middags aan de thee met cakejes zitten, dan heb ik een twee keer zo grote mok met thee, en waar iedereen 1 cakeje op zijn bord heeft, krijg ik er twee.

Men woont hier met acht personen; vader, moeder en vier zussen, waarvan Sushila en de oudste zus beiden een zoon hebben. Het huis is, met vijf slaapkamers, niet al te groot. Slaapkamers worden gedeeld. Een woonkamer is er niet. De slaapkamer van pa en ma wordt als woonkamer gebruikt, waarbij het bed als een bank fungeert. Daarnaast beschikken ze niet over een noodaccu, dus als er geen stroom is dan zitten ze in het donker. Vader en moeder zijn kleermaker en hebben de werkplek aan huis. De zussen dragen hun volledige inkomens af aan hun ouders om rond te komen. Daarnaast vertelde Sushila’s zoontje (11 jaar) mij dat zijn vader in het buitenland werkt… zes jaar geleden had hij zijn vader voor het laatst gezien.

Het diner vond plaats in de keuken. De keuken bevindt zich op de twee verdieping. Eten doen ze in kleermakerszit op een kussentje op de grond. Ik kan met mijn korte marathonmusculatuur niet in kleermakerszit zitten, en dit hadden ze ook vrijwel direct door. Daarom kreeg ik alsnog mijn ontbrekende koningstroon. Iedereen zat op de grond en ik zat op een krukje. Daarnaast kreeg ik ook nog een bijzettafeltje voor mijn bord. Beeld je in hoe dat eruit moet hebben gezien! Daarnaast eet iedereen met de handen, en was ik de enige die met een lepel at. Verder hebben Nepalese huizen geen verwarming, en ’s avonds is het best koud, dus tijdens het eten was het lekker fris. Desalniettemin was het eten echt verrukkelijk!

’S Avonds hebben we op mijn slaapkamer nog wat nagepraat. Ondanks er al te weinig kamers zijn, kreeg ik een slaapkamer met twee losse bedden toegewezen. Ze zijn bijzonder geïnteresseerd in het Westerse leven. Net zo geïnteresseerd als ik ben in hun leven. We hebben veel dingen besproken, zo ook het inkomensverschil tussen Nepal en Nederland. Met mijn 4,5 uur per week bij Optisport verdiende ik evenveel als één zus per maand verdiende met een 40-urige werkweek. Ze wouden erg graag een keer naar Nederland komen. Toen ik ze echter vertelde wat een vliegticket kost en wat een busticket in Nederland kost waren we snel uitgepraat. Ondanks je het deze mensen heel erg zou gunnen, is het voor deze mensen zo goed als onmogelijk om (zonder financiële hulp) naar Nederland te reizen. Aangezien om 6 uur in Nepal het dagelijkse leven begint zijn we om 21:15 uur gaan slapen. Desalniettemin was het een geweldige ervaring. Ze vroegen de volgende ochtend na het ontbijt direct wanneer ik weer op bezoek kwam. Van die mogelijkheid ga ik zeker gebruik maken in de toekomst.

Op bezoek bij de familie van Sushila

Tot zover de update. Tot gauw!

Foto’s

3 Reacties

  1. Tilly:
    8 november 2016
    Hallo Joost,
    Wat weer een mooi verhaal. Leuk dat je dit feest hebt mogen meemaken. Dat wist je ook niet vantevoren.
    Fijn dat je medewerking krijgt voor je onderzoek.
    Wat een ontvangst heb je gekregen. Voelde je je niet opgelaten?
    Zo te lezen gaat het allemaal goed. Mis je Nederland al? Hoe is het weer daar nu bij jullie? Hier is het nu echt herfstweer.
    Ik kijk weer uit naar je volgende verslag.
    Liefs van je tante uit Poortugaal.
  2. Bert & Janny Prinsen:
    9 november 2016
    He Joost, pas maar op dat het niet te leuk wordt. Dan wil je er straks nog blijven of - eenmaal terug in NL - meteen weer terug naar Nepal. Ik vind wel dat je je lange lijf best een beetje kan opvouwen bij zulke bijzondere ceremonies. Een krukje voor meneer de exceptioneel rijke koning van Warnsveld tot Nijmegen? Het moet niet gekker worden. Maar wel heel bijzonder, denk ik zo, om eens mee te maken zo'n traditioneel Nepalees ritueel. Heeft dat ook met de godsdienst te maken? Nou succes met het onderzoek en op naar de volgende bijzondere ervaringen. Veel plezier en groeten vanuit de Flevolandse polder
  3. Joost Bloemers:
    18 november 2016
    @ Tilly Beikes

    Het ontvangst is altijd genieten hier. Eigenlijk is alles hier genieten. Desalniettemin mis je soms wel de luxe van thuis een beetje. Vooral nu de decembermaand voor de deur staat. Sinterklaas, kerst en oud & nieuw worden hier niet gevierd, dus dat is een beetje jammer. Overdag is het hier 23 graden en strak blauw. Echter koelt het 's avonds hard af. Zonder kachel of centrale verwarming en een slecht geïsoleerd huis is het 's avonds en 's morgens soms behoorlijk koud, maar dat hoort er nu eenmaal bij.

    @ Bert en Janny Prinsen

    Het ritueel heeft inderdaad met de godsdienst te maken. In heel Nepal wordt Tihar gevierd, echter heeft elke godsdienst (Hindoe, Boeddhist, Newari) zijn/haar eigen rituelen.